NOWOCZESNA ARCHEOLOGIA

Wyspa Ostrów na Jeziorze Lednickim należy do najciekawszych stanowisk archeologicznych w Polsce. Znajdują się tutaj pozostałości jednego z najważniejszych grodów wczesnopiastowskich wraz ze spektakularnym palatium.

Dofinansowane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego kolejne archeologiczne przedsięwzięcie na tym obszarze jest realizowane dzięki współpracy Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich (Oddział w Warszawie) oraz Zakładu Archeologii Podwodnej Instytutu Archeologii UMK w Toruniu. Ma ono na celu dokładne rozpoznanie jeziora Lednica w celu znalezienia jak największej liczby stanowisk archeologicznych. Do tej pory archeolodzy podwodni odkryli w wodach Lednicy dwa mosty prowadzące na wyspę, kilka dłubanek oraz największą w Polsce kolekcję militariów wczesnośredniowiecznych. Tegoroczne poszukiwania objęły obszar nie tylko znanych już przepraw mostowych, ale odbywały się również w innych częściach akwenu. Efekty badań przeszły oczekiwania nawet najbardziej wymagających naukowców nadzorowanych przez archeologa z UMK dr. hab. Andrzeja Pydyna we współpracy z dr. Krzysztofem Radką oraz studentami i doktorantami z UMK.

Pierwszym etapem projektu były tzw. prospekcje podwodne. Badacze przeanalizowali mapy jeziora i wszystkie dane archiwalne. W ten sposób wybrali obszary o największym prawdopodobieństwie wystąpienia stanowisk podwodnych. Następnie przy pomocy zespołu archeologów podwodnych miejsca te zostały przeszukane. Dzięki tym działaniom natrafiono na kilkanaście nowych stanowisk archeologicznych. Na dnie jeziora znaleziono m.in. karabin Mauser, kilka średniowiecznych podków oraz bardzo dobrze zachowane, całe naczynia. Najwięcej emocji budziły wydobywane z wody średniowieczne topory.

Kolejny etap to badania hydroakustyczne. Dzięki specjalistom z Instytutu Morskiego wykonano bardzo dokładny skan jeziora używając sondy wielowiązkowej. Umożliwiło to zobaczenie obiektów wystających z dna. Po wybraniu punktów do sprawdzenia, a było ich prawie 200, archeolodzy przystąpili do pracy. W trakcie tych działań dokonano bardzo nieoczekiwanego znaleziska. Pomiędzy wyspą Ledniczką, a brzegiem jeziora odkryto kolejny już, trzeci most. Wśród miejscowych rybaków i rzeźbiarzy krążyły historie o palach na wyspę Ledniczkę jednak od kilkudziesięciu lat nikt nie był w stanie zlokalizować tego mostu. Archeolodzy podwodni udokumentowali wystające relikty mostu. Z analiz wynika, że jest to kolejny średniowieczny most na jeziorze Lednica. Datowania dendrochronologiczne wykonane przez prof. dr. hab. Tomasza Ważnego z Instytutu Zabytkoznawstwa i Konserwatorstwa UMK w Toruniu wskazują, że przeprawa ta powstała z drzew ściętych kilka lat po 1293 roku.

Projekt pn. Kolebka Piastów - archeologiczne prospekcje podwodne w rejonie jeziora Lednica potrwa do późnej jesieni br. W tej chwili analizowane są dane z profilera osadów dennych, a także wykonywany jest skan magnetometrem protonowym, co może zaowocować kolejnymi ciekawymi znaleziskami.