"Sprawiedliwi wśród Narodów Świata"

- Wyjątkowe, dla mnie osobiście i dla wszystkich bydgoszczan, jest odkrycie historii naszej sąsiadki, bydgoszczanki, pani Wandy Hadrysiak i nieżyjącego jej męża, pana Telesfora Hadrysiaka. Niemniej cenne świadectwo życia pełnego wartości pozostawili nam państwo Katarzyna i Jan Robakowie. Dzisiaj dziękujemy szczególnym osobom, które te smutne, wojenne pejzaże, wzbogacili jasnymi barwami swych czynów i kolorami swych wielkich serc – powiedział na początku uroczystości prezydent Bydgoszczy Konstanty Dombrowicz.

- Jestem przekonany, że liczba Polaków, którzy ratowali Żydów podczas wojny jest większa niż 6 tysięcy obecnie odznaczonych. Dlatego apelujemy do wszystkich osób, aby zgłaszali się do nas z dowodami, które przekazujemy do Instytutu Yad Vashem celem uhonorowania – podkreślił podczas uroczystości ambasador Izraela w Polsce David Peleg.

Obecny w bydgoskim ratuszu minister spraw zagranicznych Radosław Sikorski mówił o bohaterstwie czworga uhonorowanych. – Jestem dumny, że w moim rodzinnym mieście mogę być świadkiem tak przejmującej uroczystości. „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” to piękna karta w dziejach polskiego bohaterstwa. To jest bohaterstwo, które nie daje się z niczym porównać – powiedział minister.

Państwo Wanda i Telesfor Hadrysiakowie w czasie wojny uratowali żydowską dziewczynkę Marię Polanowicz (obecnie Segal). Przyjęli ją do siebie i starali się zastąpić jej prawdziwych rodziców. W czasie okupacji małżeństwo Hadrysiaków mieszkało w Warszawie. Dzięki ich odwadze Maria jest jedyną osobą z siedmioosobowej rodziny, która przeżyła Holocaust. Po wojnie państwo Hadrysiakowie wraz z Marią przeprowadzili się do Bydgoszczy. W 1947 r. odszukał ją wujek, z którym dziewczynka wyemigrowała z Polski. Obecnie mieszka w Kalifornii (USA), wychowała dwie córki i syna, doczekała się sześciorga wnuków. – Wanda i jej rodzina w Polsce są dla mnie moją polską rodziną – podkreśliła obecna na uroczystości Maria Segal.

Drugie uhonorowane małżeństwo to państwo Katarzyna i Jan Robakowie, którzy przez dwa lata ukrywali w swoim gospodarstwie we wsi Kolonia Chrzanów koło Janowa Lubelskiego czteroosobową rodzinę żydowską Sławy Chamity. Potomkowie ocalonych (około 90 osób) żyją obecnie w USA. Odznaczenie w imieniu nieżyjących państwa Robaków odebrały ich córki, mieszkające w Aleksandrowie Kujawskim, Teresa i Maria.

Medale „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata” przyznawane są przez Instytut Yad Vashem od 1963 r. Na medalu widnieje pochodzący z Talmudu napis: „Kto ratuje jedno życie – ratuje cały świat”. Do tej pory medalami tymi odznaczono ponad 20 tys. osób na całym świecie. Najwięcej uhonorowanych, prawie 30 proc., to Polacy. <www.bydgoszcz.pl>