04 grudnia 2011 (niedziela)
Rewolucje graficzne. Albrecht Durer i szkoła niemiecka XV -XVI wieku
Wystawa stanowić będzie syntezę twórczości graficznych środowisk niemieckich XV i XVI w. na bazie dzieł sztuki znajdujących się w polskich kolekcjach - grafik, obrazów, inkunabułów i starodruków.
Wśród rycin prezentowanych na ekspozycji zaprezentowana zostanie twórczość między innymi: Albrechta Dürera, Martina Schongauera, Heinricha Aldegrevera, Albrechta Altdorfera, braci Behamów, Lucasa Cranacha Starszego, Hansa Baldunga Griena, Georga Pencza.
Obiekty prezentowane będą w szerszym kontekście uwarunkowań kulturowych epoki.
Podstawowy zrąb ekspozycji stanowić będzie grafika niemiecka przełomu XV i XVI stulecia oraz XVI w. Główną myślą przewodnią scenariusza jest prezentacja historii grafiki w pierwszych dwóch wiekach jej istnienia, ukazanie na przykładzie najprężniej działającego w tym okresie środowiska niemieckiego procesu ewolucji techniczno-formalnej grafiki i jej emancypacji w samodzielną dziedzinę sztuki w XVI w. Rozszerzeniem tego zagadnienia i uatrakcyjnieniem z punktu widzenia wystawienniczego, będzie prezentacja rekonstrukcji warsztatu artysty grafika i malarza dokonana na bazie tekstów źródłowych, głównie traktatów, wspomnień i listów Albrechta Dürera. Prezentacja aranżacji ówczesnego miejsca pracy artysty, kopii narzędzi, którymi się posługiwał, rekonstrukcje matryc drzeworytniczych i miedzianych pozostawionych w różnym stadium wykonania pozwolą zrozumieć zagadnienia techniczne i materiałoznawcze związane z grafiką, ukażą punkt widzenia na dzieło artysty pracującego nie bezpośrednio nad odbitką, lecz nad jej negatywem – matrycą. Niektóre z narzędzi proponowanych w traktacie przez Albrechta Dürera, a rekonstruowane na potrzeby ekspozycji, dokumentują nowe dążenie we współczesnej mu sztuce do realistycznego odwzorowania otaczającej rzeczywistości.
Dla pełnego zobrazowania roli grafiki w sztuce europejskiej XVI w. przedstawione zostaną mechanizmy rozchodzenia się nowych motywów, rozwiązań kompozycyjnych, ikonograficznych i formalnych za pomocą dzieł graficznych, w tym wypadku wytworów środowisk niemieckich XVI w. Poprzez zestawienie ze sobą grafik i obrazów różnych twórców ukazany zostanie proces cytowania fragmentów, czy kopiowania całości działa w twórczości artystów niemieckich. Poboczną kwestią pozostanie pytanie o status kopii w XVI-wiecznej sztuce.
Poprzez pryzmat prezentowanych na wystawie dzieł sztuki rozpatrywane będą kwestie związane z ich szerokim kontekstem kulturowym, między innymi zależność rozwoju grafiki w XVI-wiecznych Niemczech od silnego rozwój mieszczaństwa w tym czasie, które było głównym odbiorcą tego typu dzieł. Zaakcentowane zostanie rodzenie się nowej ikonografii, w tym warstwy treściowej odpowiadającej potrzebom rodzącej się Reformacji.
W kontekście kultury humanistycznej XVI-wiecznej Europy poruszony zostanie w warstwie prezentacji multimedialnych problem kondycji ówczesnego artysty, jego procesu kształcenia, pojmowania przez niego definicji sztuki i dzieła sztuki. Tu punktem wyjścia dla rozważań będą teksty źródłowe autorstwa Albrechta Dürera.
Barbara Dygdała-Kłosińska
Wystawa czynna w Galerii Sztuki Nowoczesnej przy ul. Mennica 8 na Wyspie Młyńskiej do 4 grudnia br.
ostatnia zmiana: 2011-11-03