Małgorzata Wielek-M & Robert Listwan: Mam dzisiaj dobry dzień - wystawa w Wozowni

Wystawa Roberta Listwana i Małgorzaty Wielek-M w Galerii Sztuki Wozownia to konfrontacja dwóch postaw malarskich artystów, którzy są w szczególnym punkcie drogi twórczej. Mając za sobą historię podjętych (lub porzuconych), przestudiowanych i wypracowanych tematów, do toruńskiej prezentacji wybrali syntezę swojego doświadczenia - portret. W tej intuicyjnie najbliższej im obecnie formie skupiają się na odmalowywaniu procesów formowania się samoświadomości, tożsamości, obecności we współczesnym świecie. Łączy ich zamiłowanie do tajemnicy, splatania sensów w misterne woale, wymuszające na widzu skupienie i dociekliwość w odcyfrowywaniu wszystkich wpisanych w obraz kodów. Dzieli nie tylko ekspresywność czy temperament, ale i kilometry - twórcy ci, działający w Olsztynie i Krakowie, w rzeczywistości nigdy się nie spotkali. Ich przyjaźń - wirtualna, intelektualna, inspirująca do zgłębiania własnych możliwości, nowych działań i pomysłów - sprawia, że wystawa-spotkanie tych artystów w przestrzeni toruńskiej Wozowni jest pełna napięć i kontrastów, wzajemnych uzupełnień i dopowiedzeń, uwidacznia i sprzyja wymianie motywów, tropów i symboli.

Twórczość Małgorzaty Wielek-M kojarzona jest z atmosferą nadrealności rodem z filmów Davida Lyncha, który mógłby być ojcem chrzestnym postaci zrodzonych z wyobraźni artystki. Każde jej płótno zawiera elementy kuriozalne, choć tak logiczne, jak naturalnie nienaturalne było znalezienie odciętego ucha w trawie przez bohatera Blue Velvet czy uzasadnione logiką snu istnienie istoty, której kruche wnętrzności oddzielały od zewnętrznego świata jedynie zwoje bandaża (Głowa do wycierania). Postaci tak odsłonięte, zdekompletowane, ale zarazem na właściwym miejscu w zachodzącym procesie transformacji, funkcjonują jak owady, kijanki, larwy, które zagubiły niektóre części ciała: rozpuszczone, odrzucone, a częściowo przekształcone już w nową dojrzałą formę. Przy pierwszym oglądzie twory Wielek-M mogą odstręczać, szokować, tak jak szokował swą niekontrolowaną metamorfozą w potwornego robaka bohater Przemiany Franza Kafki. Gregor Samsa był ofiarą niemożności wpasowania się w system, w którym każdy ma wyznaczone swoje miejsce, Wielek-M natomiast zniekształca swoje modele celowo, tak jak surrealiści, którzy stosowali deformację, brzydotę formalną tak oburzającą publiczność, aby nagromadzeniem elementów niepokojących wytrącić umysł z automatyzmu, rozregulować jego hamulce.

Od odmalowywania ciemnej strony portretowanych osobowości nie stroni również Robert Listwan, redukując twarze modeli do płaskich plam zimnej bieli i szarości lub do pustych ekranów, na których niczym z projektora, wyświetla abstrakcyjne kształty, rozedrgane warstwy napisów, dezorganizujące czytanie i sugerujące stan emocjonalny portretowanych postaci. Szablonowo przedstawiane popiersia uzupełnia o tytuły filmowe, strzępki zdań zasłyszanych w telewizji czy przeczytanych w prasie, nierzadko odnoszących się do wydarzeń w kraju czy na świecie, które, jak przyznaje, coraz bardziej go angażują i wzmagają poczucie niepokoju wyrażane na płótnach.

Obrazy Roberta Listwana przypominające momentami zdjęcia profilowe na portalach społecznościowych, są mocno osadzone w bieżących realiach, kulturze tzw. "scrollowania", przeglądania blogów, "zup", internetowych tablic komponowanych z tych samych książkowych cytatów, "repostowanych" jak echo (z Witkacego, Ciorana, Żulczyka, Coelho itd.), multiplikowanych wizerunków Audrey Hepburn, kadrów ze starych filmów, zdjęć szczupłych, melancholijnych dziewczyn. Zmieniają się tylko kolorowe filtry, podpisy w memach, a zostają te same wielkie marzenia o życiu "glamour", chęć wykreowania się na nowo, świadomość, że jest się oglądanym i ocenianym.

(Ewelina Bobińska)

Małgorzata Wielek-M (Wielek-Mandrela) - urodziła się w 1976 r. w Limanowej. W latach 1997-2002 studiowała na ASP w Krakowie na Wydziale Malarstwa. W 2002 r. obroniła dyplom z wyróżnieniem, a w 2009 r. - doktorat pt. Badanie serca na macierzystej uczelni. Zajmuje się malarstwem sztalugowym. Brała udział w ponad dziewięćdziesięciu wystawach zbiorowych i dwudziestu sześciu indywidualnych. W 2011 r. była nominowana do nagrody Paszportu Polityki w kategorii sztuki wizualne. Pracuje jako adiunkt na Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie na Wydziale Sztuki.

Robert Listwan - urodził się w 1974 r. W latach 1995-2000 studiował malarstwo i grafikę w gdańskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 1993 r. otrzymał stypendium krajowe, a rok później stypendium artystyczne we Francji. Obok malarstwa zajmuje się scenografią teatralną i ilustracją. Jest laureatem wielu nagród zdobytych na Olsztyńskich Biennale Plastyki. Artysta brał udział w wielu krajowych i międzynarodowych wystawach: między innymi we Francji, w Szwecji, Danii, Hiszpanii i na Litwie.