Dr hab. Magdalena Kunert-Bajraszewska oraz mgr Carole Roskowiński z Centrum Astronomii UMK znalazły się w międzynarodowym zespole astronomów, który opublikował właśnie nowe mapy nieba, ukazujące setki tysięcy nieznanych dotąd galaktyk.
Dane z pierwszej fazy nowego, wielkiego radiowego przeglądu nieba o niespotykanej dotychczas czułości – realizowanego przy pomocy interferometru LOFAR (The LOw Frequency ARray) - zostały właśnie opublikowane przez zespół złożony z ponad 200 astronomów z 18 krajów. Powstałe na tej podstawie mapy nieba radiowego ukazują setki tysięcy dotychczas nieznanych galaktyk, rzucając nowe światło na wiele problemów współczesnej astrofizyki, takie jak m.in. fizyka czarnych dziur czy ewolucja gromad galaktyk. Nowym rezultatom poświęcone zostanie specjalne wydanie czasopisma naukowego Astronomy & Astrophysics, w którym znajdzie się 26 artykułów opisujących nowy przegląd i jego pierwsze rezultaty.
Radioastronomia pozwala dojrzeć niedostępne dla instrumentów optycznych procesy zachodzące we Wszechświecie. W ramach pierwszej części nowego przeglądu nieba LOFAR obserwował czwartą część północnej półkuli niebieskiej – na niskich częstotliwościach radiowych (poniżej 250 MHz; fale o długości ponad metra). Obecnie opublikowane zostało około 10 proc. zebranych danych zawierających około trzystu tysięcy radioźródeł, w znacznej większości będących odległymi galaktykami. Pochodzące z nich sygnały radiowe potrzebowały miliardów lat, by dotrzeć do Ziemi.
Wszystkie artykuły naukowe ze specjalnego wydania dostępne są na stronie Astronomy & Astrophysics
Badania toruńskiego zespołu są finansowane przez Narodowe Centrum Nauki.
LOFAR - Międzynarodowy Teleskop LOFAR (ILT) składa się z europejskiej sieci anten radiowych, połączonych siecią optyczną wysokich prędkości, rozciągająca się przez siedem krajów. Trzy stacje LOFAR znajdują się w Polsce: w okolicach Krakowa (Łazy, Uniwersytet Jagielloński), w okolicach Olsztyna (Bałdy, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski) i w okolicach Poznania (Borówiec, Centrum Badań Kosmicznych PAN). LOFAR został zaprojektowany, zbudowany i jest zarządzany przez Holenderski Instytut Radioastronomii – ASTRON, a jego centralna część znajduje się w Exloo w Holandii. LOFAR obserwuje poprzez połączenie sygnałów pochodzących z ponad 100 tys. pojedynczych dipoli antenowych, wykorzystując potężne komputery, by procesować je tak, jak gdyby był pojedynczą anteną o średnicy 1300 km. Posiada niezrównaną czułość i zdolność do wysokorodzielczościowego obrazowania (czyli umiejętność tworzenia wysoce szczegółowych map nieba), przez co archiwum danych z LOFAR-a jest największym zbiorem danych astronomicznych na świecie, rozdysponowanym między SURFsara (Holandia), Forschungszentrum Jülich (Niemcy) i Poznańskim Centrum Superkomputerowo-Sieciowym (Polska). LOFAR przeciera drogę dla SKA (Square Kilometre Array), która będzie największym i najbardziej czułym radioteleskopem na świecie.
poleca:
Studentnews.pl